- مشخصات كتاب
- جلد 1
- بخش اول
- بخش دوم: شرح ديباچه كتاب
- تفصيل شرح ديباچه كتاب
- تفصيل براعت و استهلال كتاب
- مقصد اوّل
- بخش سوم دقت در تعريف فقه
- اشاره
- فصل دقت در تعريف علم فقه
- امر اوّل فقه و تعريف آن
- امر دوّم بيان خاصيّت قيود مذكور
- اشاره
- فائده تقييد ادلّه به قيد «تفصيليّه»
- ايراد و اشكال بر تعريف مذكور (فقه و جواب از آن
- اشكال ديگر به تعريف مذكور
- بخش چهارم باب الفاظ
- اشاره
- مطلب اوّل در پارهاى از مباحث الفاظ تقسيم
- اشاره
- تفصيل
- تقسيم براى لفظ باعتبار معنا
- تقسيمات لفظ كلّى
- تقسيم ديگر براى لفظ
- اقسام لفظ متكثّر المعنى
- مبحث حقيقت شرعيّه
- محلّ نزاع در حقيقت شرعيّه
- نتيجه نزاع و ثمره خلاف
- استدلال قائلين به ثبوت حقيقت شرعيّه
- ايراد بر استدلال قائلين به ثبوت حقيقت شرعيّه
- مناقشه مرحوم مصنّف در اصل دليل قائلين به ثبوت حقيقت شرعيّه و در دو بيانى كه در جواب ايراد ذكر شد
- اشكال در استدلال قائلين به ثبوت حقيقت شرعيّه
- مناقشه مرحوم مصنّف در وجه اوّل از ردّ
- مناقشه مرحوم مصنّف در وجه دوّم از ردّ
- دليل نفىكنندگان حقيقت شرعيّه
- جواب از استدلال اوّل منكرين
- جواب از استدلال دوّم منكرين
- تحقيق مرحوم مصنّف درباره عدم ثبوت حقيقت شرعيّه
- اصل اقوال در مشترك
- اشاره
- استعمال مشترك در بيش از يك معنا و آراء در آن
- دليل مرحوم مصنّف بر اصل جواز و مجاز بودن استعمال در مفرد
- استدلال مرحوم مصنّف بر حقيقت بودن استعمال در تثنيه و جمع
- استدلال مانعين از جواز استعمال مشترك در اكثر از معنا بطور مطلق
- جواب مرحوم مصنّف از استدلال منكرين جواز
- استدلال قائلين باختصاص منع به مفرد
- مناقشه مرحوم مصنّف در جواب از استدلال
- استدلال قائلين بجواز در خصوص نفى
- استدلال كسانى كه در وقت تجرّد قرينه قائل بظهور مشتقّ در جميع معانى هستند
- اصل استعمال لفظ در معناى حقيقى و مجازى
- استدلال مانعين از جواز استعمال لفظ در معناى حقيقى و مجازى
- شرح ملازمه
- استدلال قائلين بجواز
- استدلال قائلين بمجاز بودن
- استدلال قائلين به حقيقت و مجاز بودن استعمال
- جواب مانعين از استدلال مجوّزين
- تحقيق مرحوم مصنّف و تفصيل ايشان در استعمال لفظ نسبت به معناى حقيقى و مجازى
- جمع بين مانعين و مجوّزين
- ظهور ضعف در كلام كسانى كه استعمال مزبور را حقيقى و مجازى مىدانند
- بخش پنجم: مبحث اوامر
- مطلب دوّم در اوامر و نواهى
- اشاره
- بحث اوّل «اوامر» فصل آراء در صيغه امر
- اشاره
- تفصيل
- ادلّه مصنّف (ره) بر دلالت صيغه امر بر وجوب
- اشاره
- دليل اوّل
- تفصيل
- شرح دليل اوّل
- دليل دوّم
- دليل سوّم
- دليل چهارم
- استدلال قائلين به حقيقت بودن امر در استحباب
- دليل كسانى كه صيغه «افعل» را براى قدر مشترك مىدانند
- جواب مرحوم مصنّف از استدلال مذكور
- توهّم و دفع آن
- استدلال مرحوم سيّد مرتضى بر اشتراك لفظى صيغه افعل بين وجوب و ندب
- استدلال مرحوم سيّد مرتضى بر حقيقت بودن صيغه «افعل» در عرف شرع بر وجوب
- جواب از استدلال اوّل مرحوم سيّد مرتضى
- استدلال قائلين بتوقّف
- دليل قائلين باشتراك صيغه امر بين سه معنا
- دليل كسانى كه صيغه «افعل» را مشترك معنوى بين سه معنا مىدانند
- استدلال قائلين باشتراك امر بين چهار معنا و جواب از آن
- اصل مبحث وحدت (مرّه) و تكرار و آراء علماء در آن
- دليل مرحوم مصنّف بر مدّعاى خود
- تقرير ديگر براى استدلال مرحوم مصنّف
- استدلال قائلين به دلالت امر بر تكرار
- جواب مرحوم مصنّف از استدلال اوّل
- جواب مرحوم مصنّف از استدلال دوّم
- جواب مرحوم مصنّف از استدلال سوّم
- استدلال قائلين به دلالت امر بر مرّه
- استدلال قائلين بتوقّف
- اصل مبحث فور و تراخى و آراء علماء در آن
- استدلال مرحوم مصنّف بر مدّعاى خود
- استدلال قائلين به فور
- مطلب دوّم در اوامر و نواهى
- بخش ششم مبحث مقدمه واجب
- اصل در مبحث مقدّمه واجب
- اشاره
- تفصيل آراء در مقدّمه واجب و رأى منسوب به مرحوم سيّد مرتضى
- شروع نمودن سيّد عليه الرّحمة در استدلال براى تفصيل
- بيان فرق بين مقدّمه سببى و غير سببى در كلام مرحوم سيّد مرتضى
- مغايرت بين كلام سيّد (ره) و نسبتى كه به ايشان دادهاند
- عود مرحوم مصنّف به بحث و مقاله ايشان راجع به سبب
- استدلال قائلين بوجوب مقدّمات غير سببى
- بيان ملازمه
- شرح دليل اوّل
- شرح دليل دوّم
- جواب از دليل اوّل
- جواب از دليل دوّم
- بيان لزوم دور
- اصل در مبحث مقدّمه واجب
- بخش هفتم مبحث ضد
- اصل در مبحث ضدّ و معانى ذكر شده براى آن
- آراء در تعيين محلّ نزاع
- خلاصه نزاع و حاصل آن در مبحث ضدّ
- استدلال مرحوم مصنّف بر عدم اقتضاى امر به شىء نسبت به نهى از ضدّ خاصّ لفظا
- استدلال براى انتفاء دلالت معنا
- استدلال مصنّف (ره) بر اقتضاى امر بالشّيء نسبت به نهى از ضدّ عام به معناى ترك
- استدلال قائلين بعين بودن امر به شىء با نهى از ضدّ
- بيان ملازمه
- وجه انتفاء لازم باقسام سهگانهاش
- دليل قائلين باستلزام امر به شىء نهى از ضدّ را
- اشاره
- دليل اوّل
- دليل دوّم
- تفصيل كلام و مقاله مرحوم ميرزا جان در حاشيه شرح مختصر
- مناقشه مرحوم مصنّف در كلام بعض اهل العصر
- استدلال قائلين بتفصيل
- تحقيق مرحوم مصنّف در ردّ بر كعبى
- خلاصه كلام
- تمسّك قائلين باستلزام به بيان مرحوم مصنّف
- دفع مصنّف (ره) استدلال قائلين باستلزام را
- تقرير استدلال قائلين باستلزام و جواب مرحوم مصنّف از آن
- اشاره
- تفصيل
- نتيجه بحث
- اصل و قاعده (در امر باشياء بر سبيل تخيير)
- دنباله كلام علّامه عليهالرّحمه
- اصل و قاعده (امر بفعل در وقت موسع)
- تفصيل واجب موسّع و آراء علماء در آن
- مختار مرحوم مصنّف
- دليل مصنّف (ره) براى ادّعاى اوّل
- دليل مصنّف (ره) براى مدّعاى دوّم
- استدلال قائلين به وجوب عزم
- اشاره
- تفصيل
- جواب مصنّف (ره) از دليل اوّل قائلين بوجوب عزم
- جواب از دليل دوّم قائلين بوجوب عزم
- دليل قائلين باختصاص واجب موسّع به اوّل وقت
- جواب مرحوم مصنّف از استدلال قائلين به تخصيص واجب باوّل وقت
- استدلال قائلين به تخصيص واجب به آخر وقت
- جواب مرحوم مصنّف از استدلال قائلين بتعليق وجوب بآخر وقت
- تفصيل فرق بين تخيير در واجب موسّع و تخيير در واجب مخيّر
- بخش هشتم مبحث مفاهيم
- اصل و قاعده مبحث مفهوم شرط
- دليل مرحوم مصنّف بر مدّعا
- استدلال مرحوم مصنّف
- استدلال سيّد مرتضى (ره) بر نفى مفهوم شرط
- استدلال موافقين سيّد (ره)
- جواب از استدلال دوّم
- اصل و قاعده مبحث مفهوم وصف
- دليل مرحوم مصنّف بر نفى مفهوم در وصف
- شرح استدلال مرحوم مصنّف بر مفهوم وصف
- استدلال قائلين بمفهوم در وصف
- جواب مرحوم مصنّف از استدلال قائلين به مفهوم وصف
- اصل و قاعده مبحث مفهوم غايت
- اشاره
- دليل مرحوم مصنّف بر ثبوت مفهوم براى غايت
- استدلال مرحوم سيّد بر عدم ثبوت مفهوم براى غايت
- اصل و قاعده مبحث امر بفعل مشروط
- مقاله مرحوم سيّد مرتضى
- دنباله مقاله مرحوم سيّد مرتضى
- گفتار مرحوم مصنّف
- استدلال قائلين بجواز
- جواب مرحوم مصنف از استدلال قائلين به جواز امر مشروط
- جواب مرحوم مصنّف از استدلال قائلين ببقاء جواز
- وجه شكّ در وجود قيد
- فهرست مطالب و موضوعات
- جلد 2
- اشاره
- اشاره
- مبحث دوّم نواهى
- اشاره
- [دلالت نهى بر ترك]
- استدلال مرحوم مصنّف بر مختار خود «دلالت نهى بر ترك»
- استدلال قائلين به دلالت نهى بر كفّ نفس از فعل
- جواب مرحوم مصنّف از استدلال قائلين به كفّ
- استدلال مرحوم مصنّف براى دلالت نهى بر استمرار
- استدلال قائلين به اشتراك نهى بين دوام و غير آن
- جواب مرحوم مصنّف از دليل اوّل مستدلّين
- جواب مرحوم مصنّف از دليل دوّم مستدلّين
- جواب مرحوم مصنّف از دليل سوّم مستدلّين
- [دلالت نهى بر فور]
- اصل و قاعده مبحث اجتماع امر و نهى
- اصل و قاعده مبحث دلالت نهى بر فساد و عدم فساد منهىّ عنه
- اشاره
- دليل مصنّف (ره) براى مدّعاى اوّل
- دليل مصنّف (ره) براى مدّعاى دوّم
- دليل قائلين به دلالت نهى بر فساد بطور مطلق از نظر شرع
- جواب مرحوم مصنّف از دليل اوّل بر مدّعاى اوّل قائلين مذكور
- جواب مرحوم مصنّف از دليل دوّم بر مدّعاى اوّل قائلين مذكور
- جواب مرحوم مصنّف از مدّعاى دوّم قائلين مذكور
- استدلال قائلين به ثبوت دلالت نهى لغة بر فساد بطور مطلق
- دليل قائلين به عدم دلالت نهى بر فساد بطور مطلق
- جواب از استدلال مذكور
- مناقشه مرحوم مصنّف در جوابى كه ذكر شد و تحقيق ايشان در اين مقام
- مطلب سوّم در بيان عموم و خصوص
- اشاره
- فصل اوّل در الفاظ عموم و آراء علماء در آن
- اشاره
- استدلال مرحوم مصنّف جهت اثبات بودن صيغه خاصّ براى عموم
- استدلال قائلين باشتراك صيغ عموم
- جواب مرحوم مصنّف از دليل اوّل قائلين باشتراك
- جواب مرحوم مصنّف از دليل دوّم قائلين باشتراك
- دليل اوّل قائلين به حقيقت بودن الفاظ در معناى خصوص
- دليل دوّم قائلين به حقيقت بودن الفاظ در معناى خصوص
- جواب مرحوم مصنّف از دليل اوّل مذكور
- جواب مرحوم مصنّف از دليل دوّم مذكور
- اصل و قاعده در جمع و مفرد معرّف بالف و لام و آراء در اين دو
- اصل و قاعده: [جمع نكره مفيد عموم نيست]
- اصل و قاعده در مدلول خطابات شفاهى
- فصل دوّم در پارهاى از مباحث تخصيص اصل
- اشاره
- استدلال كسانى كه تخصيص را تا بقاء يك فرد در تحت عامّ جايز دانستهاند
- جواب مرحوم مصنّف از ادلّه پنجگانهاى كه ذكر گرديد
- شرح اقسام الف و لام
- تقسيم الف و لام در كلام نحاة
- تقسيم الف و لام در كلام بيانيّون
- فرق بين انواع الف و لام باصطلاح اهل بيان و اصول
- اصل و قاعده آراء در حقيقت و مجاز بودن عامّ بعد از تخصيص در باقى
- اصل و قاعده آراء در حجّيّت عام در غير محلّ تخصيص
- اصل و قاعده آراء در استدلال بعام قبل از تفحّص از مخصّص و مقدار آن
- فصل سوّم در بيان آنچه به مخصّص تعلّق دارد اصل و قاعده حكم مخصّصى كه بدنبال عمومات متعدّده درآيد
- خاتمه مبحث عامّ و خاصّ در بيان بناء عامّ بر خاصّ
- مطلب چهارم در بيان مطلق و مقيّد و مجمل و مبيّن
- اصل و قاعده
- [تعاريف]
- اصل و قاعده در بيان مجمل و اقسام آن
- اشاره
- استدلال مرحوم مصنّف بر نفى اجمال در آيه سرقت
- استدلال كسانى كه آيه را باعتبار لفظ قطع مجمل پنداشتهاند
- جواب مرحوم مصنّف از اجمال آيه باعتبار لفظ «يد» و «قطع»
- [كلام در اطراف برخى ديگر از امثله]
- استدلال قائلين باجمال بطور مطلق
- جواب مرحوم مصنّف از استدلال قائلين باجمال بطور مطلق
- استدلال قائلين بتفصيل و جواب مصنّف (ره) از آن
- استدلال مرحوم مصنّف جهت عدم اجمال در تحريم مضاف به ذات
- اصل و قاعده در بيان مبيّن
- اشاره
- مبيّن قولى در كلام حقتعالى و حضرت نبوىّ صلّى اللّه عليه و آله و سلّم
- مبيّن فعلى از حضرت نبوىّ صلّى اللّه عليه و آله و سلّم
- طريق تشخيص مبيّن فعلى
- كلام در تأخير بيان
- استدلال مرحوم مصنّف بر جواز تأخير بيان از وقت خطاب
- دليل مانع از جواز تأخير بيان
- جواب مرحوم مصنّف از استدلال قائلين به منع
- استدلال مرحوم سيّد مرتضى بر جواز تأخير بيان مجمل
- نقل پارهاى از عبارات مرحوم سيّد در ارتباط با جواز تأخير بيان در نسخ
- جواب حلّى مرحوم مصنّف از استدلال اوّل سيّد عليهالرّحمه
- دنباله نقل كلام مرحوم سيّد و انتقاد مرحوم مصنّف به ايشان
- اشكالات مرحوم مصنّف به عبارات سيّد عليهالرّحمه
- دنباله اشكالات مرحوم مصنّف به كلام سيّد عليهالرّحمه
- عدم دلالت وجه دوّم بر مدّعاى مرحوم سيّد
- عدم دلالت وجه سوّم بر مدّعاى مرحوم سيّد
- جواب مرحوم مصنّف از استدلال دوّم مرحوم سيّد مرتضى
- فهرست مطالب و موضوعات
تفصيل الفصول في شرح معالم الاصول [ابن الشهيد الثاني]
مشخصات كتاب
سرشناسه : ذهني تهراني، محمدجواد، 1326 - ، شارح
عنوان و نام پديدآور : تفصيل الفصول في شرح معالم الاصول [ابن الشهيد الثاني]/ تاليف محمدجواد ذهني تهراني
مشخصات نشر : قم: نشر حاذق، - 1365.
مشخصات ظاهري : ج 3
يادداشت : قسمت اصول فقه كتاب "معالم الدين و ملاذ المجتهدين" معروف به "معالم الاصول" است
يادداشت : ج. 3 (چاپ 1370)؛ بها: 4000 ريال (دوره سه جلدي)
يادداشت : ج. 1 (چاپ چهارم: 1374؛ بها: (دوره سه جلدي 30000 ريال)
يادداشت : عنوان روي جلد: تفصيل الفصول: شرح فارسي بر معالم الاصول.
عنوان روي جلد : تفصيل الفصول: شرح فارسي بر معالم الاصول.
عنوان ديگر : معالم الاصول
عنوان ديگر : شرح فارسي بر معالم الاصول
عنوان ديگر : معالم الدين و ملاذ المجتهدين. شرح
موضوع : ابن شهيد ثاني، حسن بن زين الدين، 1011 - 959ق. معالم الدين و ملاذ المجتهدين -- نقد و تفسير
موضوع : اصول فقه شيعه
شناسه افزوده : ابن شهيد ثاني، حسن بن زين الدين، 1011 - 959ق. معالم الدين و ملاذ المجتهدين. شرح
رده بندي كنگره : BP158/86/الف 2م 60214 1365
رده بندي ديويي : 297/312
شماره كتابشناسي ملي : م 65-1480
ص: 1